Czy można mieszać oleje silnikowe?

Są pytania, na które nie można odpowiedzieć jednoznacznie. Czy można mieszać oleje samochodowe? To zależy od sytuacji. Niekiedy zmieszanie oleju to jedyny sposób na ochronę silnika przed zatarciem. Nie ma przesady w stwierdzeniu, że dolewka oleju ratuje jednostkę napędową przed zatarciem. Jednak przy standardowej eksploatacji lepiej robić tak, aby nie było konieczności mieszania ze sobą różnych olejów. Kiedy można mieszać ze sobą oleje silnikowe? Kiedy nie wolno tego robić? 

Zużyty olej silnikowy – jego ubytek to naturalna rzecz

Każdy kierowca powinien kontrolować poziom oleju w silniku swojego samochodu. Nawet wtedy, gdy auto jest wyposażone w elektroniczny czujnik poziomu oleju w aucie, który pokazuje ilość oleju silnikowego przed uruchomieniem jednostki napędowej. Poziom oleju należy sprawdzić minimum raz w tygodniu. Dlaczego? Ubytki oleju prowadzą do awarii silnika, łańcucha rozrządu, układu zmiennych faz rozrządu, a także turbosprężarki.

Skąd biorą się ubytki oleju silnikowego? Każdy silnik zużywa pewne ilości oleju silnikowego w trakcie pracy. Są one spalane na przykład poprzez kontakt z gorącym denkiem tłoka. Zużycie oleju silnikowego zależy od typu jednostki. Silnik może zużywać od 50 ml do 1 litra oleju na 1000 kilometrów przebiegu. Tak duże zużycie oleju silnikowego jest charakterystyczne nie tylko dla wyeksploatowanych jednostek, z bardzo dużymi przebiegami, w których doszło do zużycia pierścieni tłokowych. Wiele młodych wiekiem silników, budowanych w zgodzie z zasadami downsizingu, także zużywa tak duże ilości oleju - i jest to uznane przez producentów samochodów za zużycie normalne. Warto zajrzeć do instrukcji auta. Powodem ubywania oleju silnikowego mogą być też awarie - nieszczelności w układzie, nieszczelna turbina i inne, które należy naprawić w warsztacie samochodowym.

Olej silnikowy to kluczowy płyn eksploatacyjny, który zapewnia właściwą pracę jednostki napędowej i osprzętu. Dzięki niemu jednostka napędowa pracuje we właściwy sposób, bo olej pozostawia ochronny film na pracujących elementach, chroniąc je przed zatarciem i zmniejszając opory. Olej rozpuszcza zanieczyszczenia i odprowadza je do filtra. Jego ciśnienie ma wpływ na działanie napinacza łańcucha i układu zmiennych faz rozrządu. A poza tym dzięki olejowi możliwa jest do utrzymania właściwa temperatura robocza jednostki napędowej. Olej też chłodzi silnik. Olej silnikowy zużywa się w trakcie eksploatacji, ulega przegrzaniu, zanieczyszczeniu, zakwaszeniu itd. Dlatego trzeba go regularnie wymieniać, wraz z filtrem oleju, który z kolei ulega zapchaniu.

Typy olejów silnikowych

Producent samochodu już na etapie projektowania silnika dobiera odpowiednie parametry oleju silnikowego. Jest to ważne, albowiem pompa olejowa musi nadać olejowi właściwe ciśnienie, a kanały olejowe muszą mieć odpowiednią średnicę, aby zapewnić właściwy przepływ oleju.

Jakie są typy olejów silnikowych? Jest kilka klasyfikacji, ale najważniejsza jest ta według normy SAE. Dzieli ona oleje silnikowe według klas lepkości. Czym jest lepkość? To sposób zachowania się oleju silnikowego przy określonych temperaturach. Oznaczenia normy SAE są charakterystyczne i dotyczą  olejów silnikowych oraz przekładniowych. Przykładowe oznaczenie to 5W30, gdzie cyfry oznaczają lepkość oleju w warunkach zimowych i letnich.

Oleje są też klasyfikowane według bazy, która stanowi podstawę ich produkcji. Od 20 lat w silniku każdego auta i w każdej skrzyni biegów powinien pracować olej syntetyczny. Wcześniej stosowano oleje półsyntetyczne, a jeszcze wcześniej (auta z lat dziewięćdziesiątych i wcześniejsze) oleje mineralne, produkowane na bazie ropy naftowej.

Oleje silnikowe różnych producentów różnią się od siebie dodatkami i ich ilością. Są to między innymi dodatki antykorozyjne, czy mające na celu rozpuszczanie zanieczyszczeń nisko i wysokotemperaturowych.

Ponadto stosuje się specjalne dodatki w olejach, przeznaczonych do aut z DPF, z turbosprężarkami itd.

Producenci samochodów ustalają też własne normy jakościowe, to kolejna bardzo ważna klasyfikacja. Jeśli na opakowaniu oleju znajduje się informacja o tym, że spełnia on normę jakościową danego producenta, ustaloną dla danego auta (np. VW 502 00), można go bezpiecznie stosować.

Olej 5W30 a 5W40 – czy można mieszać oleje silnikowe ze sobą?

Jeśli trzeba awaryjnie dolać oleju do silnika, można bez problemu dolać olej o podobnych parametrach. Dobrze, jeśli będzie to olej tego samego typu - tego samego producenta, o tej samej normie jakościowej. Ale jeśli takiego oleju nie ma w najbliższym sklepie - warto pamiętać, że w sytuacji awaryjnej oleje silnikowe można ze sobą mieszać. Ale pod warunkiem, że będą to oleje oparte o tą samą bazę. Czyli producent zaleca olej syntetyczny, to kierowca powinien dolać także olej syntetyczny. W takiej sytuacji można ze sobą mieszać środek smarny taki jak 5W30 i 5W40. To najpopularniejsze obecnie oleje syntetyczne, zatem będzie można je znaleźć w każdym punkcie sprzedaży, włącznie ze stacjami paliw.

Warto pamiętać o tym, że oleje 5W30 i 5W40 można znaleźć w każdym sklepie motoryzacyjnym, na stacjach paliw, w wielu supermarketach i w serwisach samochodowych. Dlatego naprawdę rzadko zdarza się sytuacja, że trzeba mieszać 5W30 z 5W40. W punktach sprzedaży dostępne są obydwa rodzaje.

W przypadku aut z DPF warto poszukać oleju z oznaczeniem LOW SAPS. Jeśli takiego nie ma, trzeba wlać zwykły 5W30 albo 5W40. Najważniejsze, żeby w silniku była odpowiednia ilość oleju.

Mieszanie oleju 5W30 z 10W40 – co w tym przypadku?

Olej 5W30 to olej na bazie syntetycznej. Olej 10W40 to olej na bazie półsyntetycznej. Nie wolno mieszać olejów, które zostały wyprodukowane na podstawie różnych baz. Nie wolno mieszać olejów syntetycznych, z półsyntetycznymi i mineralnymi.

W kraju jest tak duża sieć sprzedaży olejów silnikowych, że trudno wyobrazić sobie sytuację, w której kierowca musi mieszać oleje silnikowe różnych producentów, powstałe na bazie różnych baz. Nawet w nocy można kupić olej na stacji benzynowej, a w dzień w sklepach  motoryzacyjnych i supermarketach.

Czy można mieszać oleje półsyntetyczne?

Można mieszać ze sobą oleje półsyntetyczne, o tej samej specyfikacji SAE, np. 10W40 z 10W40. Obecnie na drogach jest już bardzo mało aut, które powinny mieć w silniku olej półsyntetyczny. To już przede wszystkim klasyki i youngtimery, albo pojazdy specjalistyczne i rolnicze.

Czy można mieszać oleje różnych marek?

Czy można mieszać oleje silnikowe różnych producentów? Jak wspomnieliśmy wcześniej, oleje poszczególnych producentów różnią się od siebie między innymi pakietami dodatków i ilością zastosowanych dodatków.

W sytuacji awaryjnej, kiedy w pobliskim sklepie nie ma akurat naszego oleju, to można mieszać oleje różnych producentów. Ważne, żeby zwrócić uwagę na wymienione wcześniej argumenty (oleje o tych samych parametrach jakości i lepkości, dodatkowo oleje o specyfikacji LOW SAPS dla aut, mających na wyposażeniu filtr cząstek stałych).

Jeśli nie ma sytuacji awaryjnej -najbezpieczniej zastosować do dolewki olej tego samego producenta.

Kiedy szczególnie nie zaleca się mieszania olejów silnikowych?

Kiedy nie ma takiej potrzeby, spowodowanej przez sytuację awaryjną. Oleje silnikowe można mieszać w sytuacjach awaryjnych. Natomiast, kiedy kierowcy się nie spieszy, zawsze powinien zwracać uwagę na to, jaki rodzaj oleju wlewa do jednostki napędowej. Powinien być w stu procentach zgodny z zaleceniami producenta auta. Dotyczy to specyfikacji SAE i normy jakościowej. Nie dotyczy to marki oleju. Można zastosować olej innego producenta oleju, niż zaleca to producenta auta. Ale tylko wtedy, gdy olej ten spełnia specyfikację według SAE i ma na opakowaniu informację, że spełnia normę jakościową producenta danego pojazdu. Jest wiele olejów także mniejszych firm, które spełniają takie normy.

Stosowanie nieodpowiednich olejów – jakie są tego konsekwencje?

Stosowanie oleju o nieodpowiedniej specyfikacji i niewłaściwej bazie (np. półsyntetycznego zamiast syntetycznego) prowadzi do przyspieszonego zużycia mechanicznych części silnika, problemów z właściwym smarowaniem (ze względu na złe ciśnienie oleju), awarii łańcucha rozrządu, turbosprężarki, układu rozrządu i układu zmiennych faz rozrządu. Wiele poważnych i drogich w naprawie awarii silnika jest powodowanych właśnie przez stosowanie olejów silnikowych o niewłaściwej specyfikacji.

Albo... przez braki oleju w układzie.